امامان معصوم-علیهمالسلام-فرموده اند: «نیة المؤمن خیر من عمله»1 و یا: «أفضل الأعمال أحمزها»2 نیت روح عمل، و کار دشوارى است. چون اصل کار را بسیارى از انسانها انجام مىدهند، اما همه قدرت نیت صحیح ندارند. اولا نمىشود کار ناپسند را «قربة الى الله» ، انجام داد . بنابراین، باید کار، شایستگى نزدیک ساختن انسان به خدا را داشته باشد؛ یعنى، «حسن فعلى» داشته باشد و ثانیا باید کار، از «حسن فاعلى» برخوردار باشد. در این صورت اگر این عمل از هر پیرایهاى منزه باشد، نیت آن بهتر از خود عمل است و البته این بسیار دشوار است و به همین جهت هم نیت، بهترین اعمال است؛ مثلا، کسى که کتابى مىنویسد طبیعتا علاقه دارد که نام او روى جلد آن نوشته شود؛ یا اگر کسى مسجد یا مؤسسه خیریهاى مىسازد، علاقمند است که نام او در چهره تابلو آن ثبت شود و یا در محافل برده شود و بعضى هم علاقه مندند که نامشان برده نشود تا دیگران بگویند: او بدان حد رسیده که حتى حاضر نشده مردم نامش را ببرند که این هم یک نوع ریاست؛ یعنى، گاهى انسان ریا مىکند و نمىداند که ریا کار است، که البته این ریاى مرموزى است و کمتر مورد توجه قرار مىگیرد و شیطان هم هر کسى را از راه مخصوص او فریب مىدهد. برخى هم براى این که دیگران نگویند فلان کس ریاکارى مىکند کار خیر را انجام نمىدهند که در حقیقت، سخن مردم انگیزه ترک کار خیر، است.
1- اصول کافی ، ج 2 ، ص 84
2- بحار ، ج 67 ، ص 237 مراحل اخلاق در قران –آیه الله جوادی آملی